İthalat İşlemlerinde Ödeme Şekilleri
Peşin Ödeme:
Peşin ödeme, ithalatçının mal bedelini önceden ödediği, ihracatçının ise mal bedelini aldıktan sonra yüklemeyi gerçekleştirdiği bir ödeme türüdür. İthalatçı firmalar için en yüksek risk taşıyan ödeme şekli olan peşin ödeme, aynı zamanda ithalatçıya mal bedelinin peşin ödenmesinden dolayı indirimli ithalat yapma olanağı sağlar.
Vesaik Mukabili Ödeme:
Vesaik mukabili ödeme, malın yüklenmesinden sonra, malı temsil eden sevk belgelerinin ihracatçının bankası kanalıyla, bedelinin tahsili karşılığında teslim edilmek üzere, ithalatçının bankasına gönderilmesidir. İthalatçının bankası, ithalatçı ödemeyi gerçekleştirmeden, malı gümrükten çekebilmesi için gerekli olan belgeleri ithalatçıya teslim etmez.
Mal Mukabili Ödeme:
Mal mukabili ödeme, ithalatçının mal bedelini ödemeden gümrükten malları çekebildiği ve ihracatçı ile anlaşma yaptığı vadede ödemeyi gerçekleştirdiği bir ödeme şeklidir. İthalatçı firmalar için mal teslim alındıktan sonra ödeme gerçekleştiğinden en az risk taşıyan ödeme şeklidir.
Kabul Kredili Ödeme:
Kabul kredili ödeme, ithalatçıya mal bedelini poliçe veya bono vadesinde ödeme olanağı sağlayan bir ödeme şeklidir. Bu ödeme şekli, vesaik mukabili, akreditifli ve mal mukabili olarak gerçekleştirilebilir. İthalatçıya yurt dışından vadeli mal satın alma olanağı sunar.
Akreditif Tahtında Ödeme:
Akreditif, ithalatçının talebi üzerine ithalatçının bankası tarafından, akreditif şartlarında belirtilen vesaikin ihracatçı tarafından ibrazı karşılığında bedelin ödeneceğini taahhüt eden bir ödeme yöntemidir.
Ödeme Türlerine Göre Akreditifler:
- Görüldüğünde Ödemeli Akreditif (Sight): Akreditif şartlarına uygun olarak ibraz edilen vesaikin akreditif süresi içinde, akreditifte belirtilen ödeme yerine göre, teyitli ise teyit bankasına, teyitsiz ise amir bankaya ibrazı ile ödemenin yapıldığı akreditiflerdir.
- Vadeli Akreditif (Deferred): Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibraz edilmesi şartıyla, akreditif taraflarınca mutabık kalınan vadede ödemenin gerçekleştirildiği akreditif türüdür.
- Kabul Kredili Akreditif: Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazında lehtarın amir banka veya teyit bankası üzerine keşide edilen vadeli poliçenin kabul edilmesi ve kabul edilen poliçenin vadelerinde ödenmesine imkan veren bir akreditif türüdür.
- Karışık Ödemeli Akreditif (Mixed Payment): Akreditif tutarının belli bir oranında peşin, vesaik ibrazında veya belli bir vadede ödendiği akreditif türüdür.
Akreditif Çeşitleri:
- Teyitli Akreditif (Confirmed): Akreditif açan bankanın talebi üzerine, amir bankanın ödeme taahhüdüne ek olarak teyit bankasının da ödeme taahhüdünde bulunduğu akreditiflerdir. Teyit bankası, akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazı halinde, lehtara amir bankayla birlikte kesin ödeme taahhüdünde bulunur.
- Teyitsiz Akreditif (Unconfirmed): Muhabir bankanın, akreditifi lehtara sadece ihbar etmekle yükümlü olduğu ve ödeme taahhüdü altına girmediği akreditiflerdir. Akreditif şartlarına uygun vesaikin ibrazı karşılığında ödeme taahhüdü sadece akreditifi açan bankanın sorumluluğundadır.
Özellikleri Olan Akreditifler:
- Rotatif – Devreden Akreditif (Revolving L/C): Akreditif şartlarına göre akreditif tutarının tamamı veya bir kısmı kullanıldığında değişiklik yapılmasına gerek olmadan, aynı şartlarda ve önceden belirlenen miktar dahilinde yenilenen akreditiftir. Bu tür akreditif vadeye veya tutara göre yenilenebilir.
- Devredilebilir Akreditif (Transferrable L/C): İhracatçı lehine gelen akreditifin bir veya birden fazla yeni lehtarlara devredilmesine olanak veren akreditiftir. Bir akreditifin devredilebilir olabilmesi için mutlaka akreditif şartlarında “devredilebilir” ibaresinin bulunması gerekmektedir.
Teminat Akreditifi (Standby L/C): Bu tip akreditifler daha çok bir teminat mektubu niteliğindedir. İthalatçı tarafından yükümlülüklerin veya ödemenin yerine getirilmemesi durumunda ödeme yapılacağının güvencesi olarak açılırlar.
- Karşılıklı Akreditif (Back to Back L/C): Karşılıklı akreditiflerde, ihracatçı firma lehine gelen akreditife dayanarak bu akreditifte öngörülen malların temini için üretici veya tedarikçi firma adına yeni bir akreditif açılmaktadır.
- Red-Clause Akreditif: Akreditif tutarının bir kısmının veya tamamının lehtara peşin olarak ödenmesine imkan veren akreditiftir. Bu ödeme ithalatçının ihracatçıya tanıdığı bir ön finansman imkanıdır.
